portiersloge 071

Eind jaren ’60 is de dam in de Maresingel aangelegd als toegang tot het terrein van de Stedelijke Licht fabrieken (SLF). Onderdeel van deze monoliete betonstructie was een functionele portiersloge. De vormgeving van het betonskelet van het gebouwtje, de verjonging van de luifel en het zwevende betonnen dak op de ranke stalen puien, zijn iconisch voor de wederopbouwarchitectuur. Bij de nieuwe plannen voor de herinrichting van het gebied van het Energiepark was dit gebouwtje al van de kaart weggepoetst. Erfgoed Leiden en ATELIER jelle verheijen hebben er veel energie in gestoken om iedereen ervan te overtuigen, dat ook dit erfgoed thuis hoort in het huidige Singelpark. Dit soort kleine functionele bouwwerken zijn zeldzaam en er is maar weinig over van het gebouwde verleden van de Stedelijke fabrieken van Gas en Elektriciteit.

Het getransformeerde portiersloge heeft een nieuwe plek gekregen op het Ambachtsplein in het Singelpark. Na ontmanteling van de stalen puien is de betonnen luifel losgezaagd van de oude sokkel, om een steenworp verder op een nieuwe sokkel te worden gehesen. Onderdeel van deze sokkel is de poer van een oude kraanbaan, die is hergebruikt in de nieuwe geïsoleerde fundering. In de oude installatiekast is een complete meterkast ondergebracht. Het oude vloertegelpatroon is teruggebracht. De ranke stalen puien onder de betonluifel zijn voorzien van geïsoleerd monumentenglas en hebben een meer in het oog springende bronzen kleur gekregen. Aan de voorzijde is een nieuw, breed valraam aangebracht dat tevens als balie kan functioneren. Bierbrouwerij Pronck heeft zich ontfermd over het sleutelbeheer van de nieuwe kiosk en zal er op mooie dagen ook zelf gebruik van maken. Afgelopen winter heeft EST ART foundation van de glazen kiosk een tijdelijke etalage gemaakt voor een kunstproject.

Op de rand van het luifel, tussen het sedum, is in cortenstaal een gedicht aangebracht als ode aan het oude gasfabrieken en het nieuwe Singelpark. De fontstijl “Dudok” is een verwijzing naar architect Dudok die in zijn jonge jaren in Leiden werkte aan o.a. de naastgelegen voormalige vuilverbranding, waar de brouwerij Pronck nu in gehuisvest is. Ook dankzij een interventie in het gebouw door ATELIER jelle verheijen door de strategische plaatsing van een lift. Ogenschijnlijk simpele postzegelarchitectuur met grote impact.

foto’s opening: © buro JP

schakelstation 071

Dit pand maakt deel uit van het industrieel erfgoed van Leiden. Het gebouw is een goed voorbeeld van herbestemming. Het gemeentelijk monument aan de Langegracht staat in de Leidse volksmond bekend als het voormalig schakelhuis op het NUON-terrein. Dit is niet de oorspronkelijke functie van het gebouw. Gebouwd in 1913 op het terrein van de Gemeentelijke Gas-en Electriciteitsfabrieken als vuilverbranding en ontworpen door architect J.H.E. Rückert en het vermoeden is dat architect Dudok de bouw heeft begeleid. Vanwege de kosten en de stankoverlast werd al in 1929 besloten de vuilverbranding te sluiten. Rond 1954, mogelijk al eerder, wordt het pand verbouwd tot hoogspanningsstation (70 D) met transformatoren werkplaats (70 C). Het gebouw 70 D krijgt een extra verdiepingsvloer en deur-en raamopeningen worden dichtgemetseld. Ook de imposante betonnen lichtstraat op schuine dak verdwijnt en er worden in de loop der jaren extra trappen tegen de oostgevel aangebracht. Dit is het gebouw zoals we het kennen toen wij er in 2014 mee aan de slag gingen.LEES VERDER