juni 22, 2021 In

portiersloge 071

Eind jaren ’60 is de dam in de Maresingel aangelegd als toegang tot het terrein van de Stedelijke Licht fabrieken (SLF). Onderdeel van deze monoliete betonstructie was een functionele portiersloge. De vormgeving van het betonskelet van het gebouwtje, de verjonging van de luifel en het zwevende betonnen dak op de ranke stalen puien, zijn iconisch voor de wederopbouwarchitectuur. Bij de nieuwe plannen voor de herinrichting van het gebied van het Energiepark was dit gebouwtje al van de kaart weggepoetst. Erfgoed Leiden en ATELIER jelle verheijen hebben er veel energie in gestoken om iedereen ervan te overtuigen, dat ook dit erfgoed thuis hoort in het huidige Singelpark. Dit soort kleine functionele bouwwerken zijn zeldzaam en er is maar weinig over van het gebouwde verleden van de Stedelijke fabrieken van Gas en Elektriciteit.

 

Het getransformeerde portiersloge heeft een nieuwe plek gekregen op het Ambachtsplein in het Singelpark. Na ontmanteling van de stalen puien is de betonnen luifel losgezaagd van de oude sokkel, om een steenworp verder op een nieuwe sokkel te worden gehesen. Onderdeel van deze sokkel is de poer van een oude kraanbaan, die is hergebruikt in de nieuwe geïsoleerde fundering. In de oude installatiekast is een complete meterkast ondergebracht. Het oude vloertegelpatroon is teruggebracht. De ranke stalen puien onder de betonluifel zijn voorzien van geïsoleerd monumentenglas en hebben een meer in het oog springende bronzen kleur gekregen. Aan de voorzijde is een nieuw, breed valraam aangebracht dat tevens als balie kan functioneren. Bierbrouwerij Pronck heeft zich ontfermd over het sleutelbeheer van de nieuwe kiosk en zal er op mooie dagen ook zelf gebruik van maken. Afgelopen winter heeft EST ART foundation van de glazen kiosk een tijdelijke etalage gemaakt voor een kunstproject.

 

Op de rand van het luifel, tussen het sedum, is in cortenstaal een gedicht aangebracht als ode aan het oude gasfabrieken en het nieuwe Singelpark. De fontstijl “Dudok” is een verwijzing naar architect Dudok die in zijn jonge jaren in Leiden werkte aan o.a. de naastgelegen voormalige vuilverbranding, waar de brouwerij Pronck nu in gehuisvest is. Ook dankzij een interventie in het gebouw door ATELIER jelle verheijen door de strategische plaatsing van een lift. Ogenschijnlijk simpele postzegelarchitectuur met grote impact.

 

foto’s opening: © buro JP

juli 1, 2020 In

de brandmeester 071

Deze film gaat ons initiatief “de brandmeester”. De film is gemaakt door Heleen van Berkel in het kader van initiatieven in de wijk. In de film is een korte animatie van het plan opgenomen en lichten we het plan toe.

 

 

LEES VERDER

juni 1, 2020 In

renovatie landhuis 1294

Huize Breevecht, een rijksmonument, is ooit gebouwd rond 1900 als zomerverblijf, maar heeft verschillende andere functies gehad. Het landhuis is later opgedeeld in meerdere wooneenheden. Om de appartementen beter toegankelijk en levensloopbestendig te maken, werd ons gevraagd om binnen de huidige plattegrond een lift aan het trappenhuis toe te voegen.

 

LEES VERDER

mei 2, 2020 In

regulateursgebouw 071

Oorspronkelijk kende het dak windverenpannen waarvan de eindpannen voorzien waren van een kuif.

 

Het Fabrieksmeter-en regulateursgebouw (1902) staat op het voormalige terrein van de Stedelijke Fabrieken van Gas en Elektriciteit in Leiden. Het terrein staat ook bekend in Leiden als het NUON-terrein. Het terrein ondergaat op dit moment een transformatie tot het Energiepark, dat een onderdeel vormt van het Singelpark. Het gebouw is een gemeentelijk monument. Naast het archiefonderzoek dat door ATELIER jelle verheijen is verricht, is er een verkennend bouwhistorisch onderzoek gedaan door Dröge, bureau voor bouwhistorie en uitgebreid kleuronderzoek door Suzanne Fischer.

 

LEES VERDER

mei 1, 2020 In

watergasfabriek 071

Op het terrein van de voormalige Gemeentelijke Gas-en Electriciteitsfabrieken, voor veel mensen beter bekend als het voormalige NUON-terrein staan nog verschillende oude fabriekspanden. Het architectenbureau sinds 2014 betrokken bij de herontwikkeling van de panden en de herontwikkeling van het aangrenzende terrein tot het Energiepark. Voor de oude watergasfabriek (1905) hebben we in 2017 een omgevingsvergunning verleend gekregen voor het kasko-herstel van het pand, inclusief het terugbrengen van de oorspronkelijk kleurstelling.

LEES VERDER

maart 2, 2020 In

restauratie woonhuis 071

Dit rijksmonument uit ca. 1670 is gebouwd op de fundamenten van de oude stadswal. Het pand bestaat uit een voor- en een achterhuis met daartussen een kleine binnenplaats. In het verleden stond het pand in dienst van de kolenhandel en was er een directe relatie met het naastgelegen pakhuis. Tijdens de restauratie is er een doorgang ontdekt met het hoekpand aan de Herengracht ter hoogte van de opkamer. Op Oude Rijn 91 zijn alleen nog bouwsporen van deze opkamer aanwezig, zoals een hardstenen trapje en de okerkleurige moer- en kinderbinten met geprofileerde consoles.

 

Bij het maken van de plannen hadden we twee belangrijke uitgangspunten: het herstellen en terugbrengen van het oorspronkelijke karakter van het pand, en het integreren van de hedendaagse woonwensen in het monumentale pand. Deze uitgangspunten hebben een mooi eindresultaat opgeleverd. Een van de onderdelen uit het plan is de realisatie van een buitenruimte tussen het voor- en achterhuis. Door de sloop van een tussenblok is er op de eerste verdieping een prachtige, lichte achterkamer op het zuiden ontstaan en zijn de gevels van het voor- en achterhuis weer zichtbaar. Ook de voorgevel is gerestaureerd. Hierbij zijn de raamindelingen in de stijl van het pand teruggebracht.

 

In elke ruimte in het pand zijn de monumentale onderdelen op een smaakvolle manier met het modernere interieur geïntegreerd. Zo wordt in de keuken de oude bedstee gebruikt als pantry en is de oorspronkelijke schouw opgenomen in de nieuwe keukenindeling en zijn de oude granitovloeren hersteld. De restauratie van de Oud-Hollandse kap is een van de pronkstukken in het pand. Doordat de isolatie direct onder de pannen is aangebracht, konden de grenen ronde sparen en het dakbeschot in het zicht blijven. Uit de houten kapconstructie is er in het verleden een spantbeen verwijderd. Door de nieuwe indeling kon dit onderdeel weer worden teruggebracht.

maart 1, 2020 In

winkelpui 071

Het hoekpand aan de Oude Singel is gebouwd in de 17e eeuw en grenst met de zijgevel aan de Fokkestraat. Het rijksmonument is voorzien van een zadeldak en de gevel wordt beëindigd met een over de gehele breedte doorlopende kroonlijst (lijstgevel). Het casco van het pand is naar alle waarschijnlijk veel ouder. Dit gedeelte van de stad maakt deel uit van de 4e stadsuitbreiding uit 1611, waarbij dient te worden opgemerkt dat de Fokkestraat destijds nog niet op de uitgiftekaart stond aangegeven.

 

Het pand is op dit moment in gebruik als woonhuis. In het verleden werd de begane grond gebruikt als winkel of bedrijfsruimte met daarboven een bovenwoning. De winkelruimte is van 1921 tot ongeveer 1974 in eigendom geweest van de piano- en orgelhandel van W. Barning. Het vermoeden is dat de winkelpui toen al bestond of dat er destijds aanpassingen zijn gedaan aan de voorgevel, zoals het toepassen van glas-in-lood in de ramen. Er zijn geen documenten die dit kunnen onderbouwen, maar het glas-in-lood past goed bij de Art-Deco-stijl uit die periode (1920-1939). Van het winkelpand met woonhuis zijn maar enkele goede foto’s te vinden in het archief. Op veel foto’s vallen details weg van de gevel door de aanwezigheid van markiezen (inmiddels verdwenen) en de bomen aan de waterkant. Erfgoed en omstreken heeft 2 foto’s (1964 en 1971) uit de archieven weten te achterhalen.

 

De huidige bewoners wisten te vertellen dat er ooit een auto tegen de winkelpui is gebotst. Dit verklaart de gebroken terrazzo weldorpel en de diverse rommelige herstelwerkzaamheden aan de winkelpui. Het kalf van het raam wordt van binnenuit ondersteund met een balk en is versterkt met een T-staal. Ook is er in de loop van de tijd een gedeelte van het glas-en-lood vervangen door een stalen uitzetraam. Om de nog aanwezige glas-en lood ramen staan de houten roedes uit het lood of zijn doorgezakt, ook hier vermoedelijk door de botsing.

 

Bij de restauratie zal de pui op de begane grond worden hersteld en aangepast. Ook zal het glas worden vervangen door gelaagd isolatieglas (geluid!). Bij het glas-in lood zal aan de binnenzijde een demontabele ruit worden aangebracht. Het glas-in lood wordt gerestaureerd. Ook de schuiframen op de verdiepingen worden gerenoveerd en voorzien van isolatie glas. De kleurstelling van de gevel wordt eveneens aangepast. De voordeur wordt opnieuw gebeitst en de kozijnen en ramen krijgen een crème-witte kleurstelling.

 

De werkzaamheden zijn in 2020 afgerond.

februari 1, 2020 In

schakelstation 071

Dit pand maakt deel uit van het industrieel erfgoed van Leiden. Het gebouw is een goed voorbeeld van herbestemming. Het gemeentelijk monument aan de Langegracht staat in de Leidse volksmond bekend als het voormalig schakelhuis op het NUON-terrein. Dit is niet de oorspronkelijke functie van het gebouw. Gebouwd in 1913 op het terrein van de Gemeentelijke Gas-en Electriciteitsfabrieken als vuilverbranding en ontworpen door architect J.H.E. Rückert en het vermoeden is dat architect Dudok de bouw heeft begeleid. Vanwege de kosten en de stankoverlast werd al in 1929 besloten de vuilverbranding te sluiten. Rond 1954, mogelijk al eerder, wordt het pand verbouwd tot hoogspanningsstation (70 D) met transformatoren werkplaats (70 C). Het gebouw 70 D krijgt een extra verdiepingsvloer en deur-en raamopeningen worden dichtgemetseld. Ook de imposante betonnen lichtstraat op schuine dak verdwijnt en er worden in de loop der jaren extra trappen tegen de oostgevel aangebracht. Dit is het gebouw zoals we het kennen toen wij er in 2014 mee aan de slag gingen.LEES VERDER