portiersloge 071

Eind jaren ’60 is de dam in de Maresingel aangelegd als toegang tot het terrein van de Stedelijke Licht fabrieken (SLF). Onderdeel van deze monoliete betonstructie was een functionele portiersloge. De vormgeving van het betonskelet van het gebouwtje, de verjonging van de luifel en het zwevende betonnen dak op de ranke stalen puien, zijn iconisch voor de wederopbouwarchitectuur. Bij de nieuwe plannen voor de herinrichting van het gebied van het Energiepark was dit gebouwtje al van de kaart weggepoetst. Erfgoed Leiden en ATELIER jelle verheijen hebben er veel energie in gestoken om iedereen ervan te overtuigen, dat ook dit erfgoed thuis hoort in het huidige Singelpark. Dit soort kleine functionele bouwwerken zijn zeldzaam en er is maar weinig over van het gebouwde verleden van de Stedelijke fabrieken van Gas en Elektriciteit.

 

Het getransformeerde portiersloge heeft een nieuwe plek gekregen op het Ambachtsplein in het Singelpark. Na ontmanteling van de stalen puien is de betonnen luifel losgezaagd van de oude sokkel, om een steenworp verder op een nieuwe sokkel te worden gehesen. Onderdeel van deze sokkel is de poer van een oude kraanbaan, die is hergebruikt in de nieuwe geïsoleerde fundering. In de oude installatiekast is een complete meterkast ondergebracht. Het oude vloertegelpatroon is teruggebracht. De ranke stalen puien onder de betonluifel zijn voorzien van geïsoleerd monumentenglas en hebben een meer in het oog springende bronzen kleur gekregen. Aan de voorzijde is een nieuw, breed valraam aangebracht dat tevens als balie kan functioneren. Bierbrouwerij Pronck heeft zich ontfermd over het sleutelbeheer van de nieuwe kiosk en zal er op mooie dagen ook zelf gebruik van maken. Afgelopen winter heeft EST ART foundation van de glazen kiosk een tijdelijke etalage gemaakt voor een kunstproject.

 

Op de rand van het luifel, tussen het sedum, is in cortenstaal een gedicht aangebracht als ode aan het oude gasfabrieken en het nieuwe Singelpark. De fontstijl “Dudok” is een verwijzing naar architect Dudok die in zijn jonge jaren in Leiden werkte aan o.a. de naastgelegen voormalige vuilverbranding, waar de brouwerij Pronck nu in gehuisvest is. Ook dankzij een interventie in het gebouw door ATELIER jelle verheijen door de strategische plaatsing van een lift. Ogenschijnlijk simpele postzegelarchitectuur met grote impact.

 

foto’s opening: © buro JP

de brandmeester 071

Deze film gaat ons initiatief “de brandmeester”. De film is gemaakt door Heleen van Berkel in het kader van initiatieven in de wijk. In de film is een korte animatie van het plan opgenomen en lichten we het plan toe.

 

 

READ MORE

regulateursgebouw 071

Oorspronkelijk kende het dak windverenpannen waarvan de eindpannen voorzien waren van een kuif.

 

Het Fabrieksmeter-en regulateursgebouw (1902) staat op het voormalige terrein van de Stedelijke Fabrieken van Gas en Elektriciteit in Leiden. Het terrein staat ook bekend in Leiden als het NUON-terrein. Het terrein ondergaat op dit moment een transformatie tot het Energiepark, dat een onderdeel vormt van het Singelpark. Het gebouw is een gemeentelijk monument. Naast het archiefonderzoek dat door ATELIER jelle verheijen is verricht, is er een verkennend bouwhistorisch onderzoek gedaan door Dröge, bureau voor bouwhistorie en uitgebreid kleuronderzoek door Suzanne Fischer.

 

READ MORE

watergasfabriek 071

Op het terrein van de voormalige Gemeentelijke Gas-en Electriciteitsfabrieken, voor veel mensen beter bekend als het voormalige NUON-terrein staan nog verschillende oude fabriekspanden. Het architectenbureau sinds 2014 betrokken bij de herontwikkeling van de panden en de herontwikkeling van het aangrenzende terrein tot het Energiepark. Voor de oude watergasfabriek (1905) hebben we in 2017 een omgevingsvergunning verleend gekregen voor het kasko-herstel van het pand, inclusief het terugbrengen van de oorspronkelijk kleurstelling.

READ MORE

loods 071

Een heel actueel project. Slopen of behouden? Wij denken dat het behouden moet blijven. We hebben voor het gebouw een impressie gemaakt hoe het eruit zou kunnen komen te zien. Een unieke plek voor een creatieve broedplaats met dito ondernemers!

schakelstation 071

Dit pand maakt deel uit van het industrieel erfgoed van Leiden. Het gebouw is een goed voorbeeld van herbestemming. Het gemeentelijk monument aan de Langegracht staat in de Leidse volksmond bekend als het voormalig schakelhuis op het NUON-terrein. Dit is niet de oorspronkelijke functie van het gebouw. Gebouwd in 1913 op het terrein van de Gemeentelijke Gas-en Electriciteitsfabrieken als vuilverbranding en ontworpen door architect J.H.E. Rückert en het vermoeden is dat architect Dudok de bouw heeft begeleid. Vanwege de kosten en de stankoverlast werd al in 1929 besloten de vuilverbranding te sluiten. Rond 1954, mogelijk al eerder, wordt het pand verbouwd tot hoogspanningsstation (70 D) met transformatoren werkplaats (70 C). Het gebouw 70 D krijgt een extra verdiepingsvloer en deur-en raamopeningen worden dichtgemetseld. Ook de imposante betonnen lichtstraat op schuine dak verdwijnt en er worden in de loop der jaren extra trappen tegen de oostgevel aangebracht. Dit is het gebouw zoals we het kennen toen wij er in 2014 mee aan de slag gingen.READ MORE

walstoepen 071

In opdracht van de gemeente Leiden en op initiatief van de Historische Vereniging Oude Leiden heeft historicus Cor Smit in 2016 een verkennend onderzoek gedaan naar de oorsprong van het fenomeen walstoepen in Leiden. Ze worden ook vaak wasplaatsen genoemd. Dit proces heb ik destijds begeleid en het atelier maakte de inventarisatie van de walstoepen in Leiden, inclusief de 3D-modellen van de walstoepen. Meer weten? Lees hier het verslag van historicus Cor Smit.

de Vonk 071

Voorafgaand aan het ontwerptraject is er door het atelier een bouwhistorische verkenning verricht naar het ontstaan van de gebouwen die zich op het perceel Westeinde 94 bevinden. In 1917-1918 is het eerste pand (een vakantiehuis) gebouwd op het perceel, ontworpen door architect J.J.P. Oud, in samenwerking met kunstenaars Theo van Doesburg en H.H. Kamerlingh Onnes volgens het principe van de Stijl. Aan dit object is de status rijksmonument toegekend door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed vanwege het algemeen cultuur, en architectuurhistorisch belang. Het gebouw wordt gezien als een markeringspunt is in de ontwikkeling van de jonge Nederlandse architectuur (De Stijl). De samenwerking tussen Oud, van Doesburg en Kamerlingh Onnes is het best te zien in de hal en het trappenhuis, waarbij er een spel wordt gespeeld tussen de symmetrie in de architectuur (o.a. in de trap) en de a-symmetrie in de kunst (de patronen in de tegelvloer, het glas-in-loodraam en de afwisselend geschilderde paneeldeuren).

READ MORE

architectuurcentrum 071

Nog een mooi voorbeeld van een tijdelijke invulling van een bestaand gebouw. Tussen 2003-2014 heeft het RAP architectuurcentrum een centrale plek gehad in het centrum van Leiden aan de Nieuwstraat. In de destijds leegstaande Blonck garage, toegeschreven aan de architecten H.J.Jesse en W.Fontein, ontwierpen architecten Jelle Verheijen, Paola Huijding en Vincent Kuijer gezamenlijk een nieuwe invulling en coördineerden de realisatie van dit plan. Dit alles binnen het tijdsbestek van een half jaar en een beperkt budget. Op 14 juni 2003 konden de deuren worden geopend door burgemeester Henry Lenferink.

 

Onderdeel van het concept was dat er in de Leidse Nieuwstraat verschillende culturele voorzieningen lagen. Het architectuurcentrum volmaakte deze cultuurstrip, zoals dit anno 2018 ook gebeurt op grotere schaal in het cultuurkwartier. Karakteristiek aan het hoekpand zijn de 16 hoge transparante deuren. Door het wegbreken van de binnenwanden kon achter deze deuren één doorlopende ruimte ontstaan. Het enige vaste element in de tentoonstellingsruimte was het 15 meter lange rode expositiemeubel. In het meubel was in een vast grid stalen ogen opgenomen, waar de te exposeren stukken aan vastgemaakt konden worden. Het meubel werd ‘s-avonds aangelicht, zodat de tentoonstellingsruimte een stedelijke vitrine werd. Passanten konden zo ook na sluitingstijd wat cultuur opsnuiven. In het ontwerp zijn naast een nieuw hoofdentree, een lezingen- en filmzaal, kantoren, een vergader- en documentatieruimte, ook de toiletgroepen en opslagruimtes opgenomen en vormgegeven. Om het oude karakter van voormalige garage te benadrukken, waren de ruimtes wat grover afgewerkt en was er veel gebruik gemaakt van hergebruikte materialen. In 2014 verkocht de gemeente Leiden de panden aan een kunstgalerie.

 

Grafisch vormgever en kunstenaar Jan Kleingeld maakte in 2003 een ontwerp voor de belettering op de gevels en bedacht een iconische neon A op het dak van het pand. De neon A heeft maar tijdelijk op het dak gestaan, maar moest worden verwijderd na een lange discussie of deze moderne A wel paste in de historische binnenstad.

 

In 2013-2014 heeft het architectenbureau samen met andere Leidse architecten, verenigd onder de naam eLAN, een expositie gehouden in het RAP architectuurcentrum onder de naam “103 interventies voor de stad”. Het ontwerp voor de tentoonstelling is bedacht door ons atelier, samen met architecten Vincent Muller (ontwerpburo MULLER) en Barbara Heijl (Wijs architectuur). De tentoonstellingsruimte is toen tijdelijk getransformeerd tot “fashion store” waarin de “interventies” in kledingrekken gepresenteerd werden. In de achterzaal konden de betrokken architectenbureaus zich presenteren in eigen vormgegeven rolcontainers. Zie de bovenstaande foto’s van het eindresultaat.